Meme kanseri birçok kadının korkulu rüyasıdır. Bunun nedenlerinden bir tanesi de meme kanseri hakkındaki bilgilerin yeteri kadar yaygın olmamasıdır. Meme kanserine yakalanma oranı her 8 kişide 1 olduğu için sağlığınız için yapabileceğiniz en iyi şey kendinizi bu konuda bilinçlendirmek ve ayda bir meme kontrolünüzü evinizde yapma alışkanlığını edinmenizdir.
Peki meme kanseri tam olarak nedir, belirtileri ve tedavi yöntemleri nelerdir? İşte bu blogda bunları öğreneceğiz.
Meme kanseri
Meme kanseri, meme dokusunda oluşan malign (kötü huylu) bir tümördür. Bu tümör, hormonlar veya genetik faktörler gibi nedenlerle oluşabilir ve kadınları etkileyebilir. Erken teşhis edilirse, tedavi edilmesi mümkündür ve iyileşme şansı yüksektir.
Ancak geç teşhis edildiğinde, meme kanseri ilerleyebilir ve hayatı tehlikeye atabilir. Meme kanserinin belirtileri arasında sertleşme, şişme, kızarıklık veya yara oluşumu gibi değişiklikleri içerebilir. Meme kanserini önlemek için düzenli mamografi taramaları ve sağlıklı bir yaşam tarzı önemlidir.
Meme kanseri risk faktörleri
Meme kanserinin risk faktörleri arasında şunlar bulunmaktadır:
Yaş: Meme kanseri genellikle yaşlı kadınlarda daha yaygındır.
Cinsiyet: Kadınlar, erkeklerden daha yüksek bir risk taşırlar.
Ailede meme kanseri öyküsü: Eğer bir yakın aile üyesinizde meme kanseri varsa, sizin için bu risk faktörü olabilir.
Menstruasyon döngüsü: Menstruasyon döngüsünün erken başlangıcı veya geç bitişi, meme kanserine yakalanma riskini arttırabilir.
Doğum: Hiç doğum yapmamış kadınlar, doğum yapmış kadınlara göre daha yüksek bir risk taşırlar.
Hormon tedavisi: Menopoz sonrası hormon tedavisi, meme kanserine yakalanma riskini arttırabilir.
Sigara içmek: Sigara içmek, meme kanserine yakalanma riskini arttırabilir.
Obezite: Obezite, meme kanserine yakalanma riskini arttırabilir.
Alkol kullanımı: Sık sık veya aşırı alkol tüketimi, meme kanserine yakalanma riskini arttırabilir.
Meme kanseri belirtileri nelerdir?
Meme kanseri belirtileri arasında şunlar sayılabilir:
Memede şişlik veya kabarcık
Memede ağrı veya sertleşme
Memede iç kıvrımların değişimi
Memede hacim değişimi
Memede döküntü veya yara
Memede kızarıklık veya sıcaklık
Meme kanseri tedavisi
Meme kanseri tedavisi genellikle cerrahi, radyoterapi, kemoterapi veya bazı kombinasyonları içerebilir. Cerrahi, meme kanseri olan bölgenin çıkarılmasını içerebilir. Radyoterapi, radyasyon ile meme kanseri hücrelerinin yok edilmesini amaçlar. Kemoterapi, ilaçlar ile meme kanseri hücrelerinin yok edilmesini amaçlar. Tedavi seçimi, hastanın durumu ve kanserin evresine bağlı olarak değişebilir. Tedavi sürecinde doktorlarınız size en uygun tedavi seçeneğini önerir.
Meme kanseri tedavisi, hastalığın seviyesine, yayılımına ve hücrenin biyolojik özelliklerine göre değişebilir.
Ancak genel olarak kullanılan tedavi seçenekleri şunları içerebilir:
Cerrahi tedavi: Meme kanseri tespit edilirse, ilk olarak cerrahi tedavi uygulanır. Bu, kanserli dokuyu ve çevresindeki sağlıklı dokuyu almak için yapılan bir operasyondur. Bu ameliyatlar arasında lumpektomi (kanserli dokunun alınması) veya mastektomi (meme dokusunun tamamen alınması) gibi seçenekler bulunur.
Kemoterapi: Bu tedavi, vücudun tümüne yayılmış olan kanserli hücreleri öldürmek için kullanılan ilaçları içerir. İlaçlar vücuda enjekte edilir veya oral olarak alınır.
Radyoterapi: Bu tedavi, kanserli hücreleri öldürmek için radyasyon kullanır. Radyasyon, dışarıdan uygulanır veya içeriden (brachyterapi) uygulanabilir.
Hormon tedavisi: Bu tedavi, kanserli hücrelerin büyümesini engellemek için hormonların kullanılmasını içerir. Bu tedavi, genellikle kanserin ER (östrojen reseptörü) pozitif olduğu durumlarda kullanılır.
Targeted therapy: Bu tedavi, kanser hücrelerinin büyümesini engellemek için hücre içi işlemlerine odaklanır. Bu tedavi genellikle HER2 pozitif meme kanserlerinde kullanılır.
İmmunoterapi: Bu tedavi, vücudun kendi sistemini kanserli hücreleri yok etmek için kullanmasını sağlar.
Tedavi seçeneği, kanserin seviyesine, yayılımına ve hücrenin biyolojik özelliklerine göre belirlenir ve hekiminizle birlikte karar verilir.
Meme kanserinde erken tanı ve korunma
Meme kanserinin erken tanısı, tedavi şansını arttırır ve hayatta kalma oranını artırır. Erken tanı için önerilen yöntemler arasında:
Düzenli meme muayeneleri: Her yıl yapılması önerilen mamografi (meme röntgeni) ve klinik meme muayenesi.
Kendi vücudunuzu tanıma: Memelerinizi sık sık kendiniz muayene etmeniz ve herhangi bir değişiklik fark etmeniz açısından önemlidir.
Risk faktörleri: Meme kanseri açısından riskli olan ve meme kanserini atlatan kişilerin daha sık muayene yapılması önerilir. Bu iki faktörü göz önünde bulundurarak ne kadar meme muayenesi yapar ve mamografi çektirirseniz, erken teşhis şansınız o kadar artar.
Meme kanserini önlemek için şunlar önerilir:
Sigara içmemek veya bırakmak: Sigarayı bırakmak meme kanserini önlememenin yanı sıra diğer ciddi hastalıkların riskini azaltmanıza yardımcı olur.
Düzenli egzersiz yapmak: Egzersiz yapma alışkanlığı edinmek meme kanseri riskini azaltırken aynı zamanda fiziksel ve mental olarak dinç olmanızı sağlar.
Sağlıklı bir diyet: Mineral ve vitaminler açısından zengin besinleri bol ve dengeli tüketmeniz meme kanseri riskini azaltır, sağlıklı kilonuzda olmanızı sağlar, bağışıklığınızı güçlendirir.
Alkol kullanımını sınırlamak: Aşırı alkol tüketimi meme kanseri riskini tetiklerken, karaciğeriniz için de zararlıdır.
Gebe kalmak ve doğum yapmak: Doğum yapmanın meme kanserinin yanı sıra rahim kanseri riskini azalttığına dair çalışmalar olmuştur.
Düzenli mamografi ve klinik meme muayenesi: Erken teşhisin meme kanseri için önemi çok kez uzmanlar tarafından vurgulanmaktadır. Haliyle, mamografı ve muayeneyi alışkanlık haline getirmek, bunları düzenli aralıklarda yaptırmak, erken teşhis ya da herhangi bir anormalliği erken teşhis etmede yardımcı olur.
Ancak unutulmamalıdır ki, bu önlemler meme kanserinin 100% garanti olmadığını ve kanserin nedeni hakkında hala bilinmeyen birçok şey olduğunu ifade eder.
Stresi yönetebilmek önemli olabilir
Stres yönetimi, meme kanseri riskini azaltırken, diğer risk faktörlerinin ortaya çıkmasına da engel olabilir.
Stres, vücudun zorlu durumlara verdiği doğal bir tepkidir ve fiziksel ve zihinsel sağlığımız üzerinde hem olumlu hem de olumsuz etkileri olabilir. Kronik stresin artmış meme kanseri riski ile ilişkili olabileceğini öne süren araştırmalar vardır.
Önerilen bir argüman, kronik stresin, kanser hücrelerinin büyümesini teşvik edebilen kortizol artışı gibi hormonsal seviyelerde değişikliklere yol açabilmesidir.
Stres ayrıca bağışıklık sistemini etkileyerek kanser hücreleriyle savaşmada daha az etkili hale gelebilir. Çalışmalar ayrıca stresin meme kanseri hücrelerinin büyümesini teşvik edebilen bir hormon olan östrojen dengesini bozabileceğini göstermiştir.
Ek olarak, stres, meme kanseri riskinin artmasıyla da ilişkili olan sigara, alkol tüketimi, kötü beslenme, fiziksel aktivite eksikliği ve kötü uyku gibi sağlıksız yaşam tarzı alışkanlıklarına yol açabilir.
Stres ve meme kanseri arasındaki ilişkinin karmaşık olduğunu ve tam olarak anlaşılmadığını not etmek önemlidir. Meme kanserine genetik, hormonsal ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonu neden olur ve tek başına stresin meme kanserine neden olması pek olası değildir.
Egzersiz, meditasyon, yoga ve arkadaşlarınızla ve ailenizle konuşmak gibi sağlıklı başa çıkma mekanizmaları yoluyla stresi yönetmek önemlidir.
Stresi yönetmek ve düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve yeterli uyku dahil olmak üzere sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek meme kanseri riskini azaltmaya yardımcı olabilir.